De nieuwe Verordening Toeristenbelasting 2019 van de gemeente Amsterdam valt op door de enorme tariefsverhoging.

In 2018 werd er een toeristenbelasting van 6% geheven bij overnachtingen in de stadsdelen Centrum/Zuid/West en Oost. Het lagere tarief van 4% voor de overige stadsdelen was bedoeld als een impuls om een betere spreiding van de toeristen over Amsterdam te bereiken.

Voor het kalenderjaar 2019 wordt er weer één tarief voor de gehele gemeente Amsterdam gehanteerd. De toerist betaalt dan 7% toeristenbelasting! Amsterdam wordt daarmee de duurste toeristenbelastinggemeente van Nederland. De verhoging van de toeristenbelasting in Amsterdam valt in een aantal opzichten merkwaardig te noemen. Ten eerste lijkt het gemeentebeleid momenteel juist gericht te zijn op het ontmoedigen van toeristen. De verhoging van de toeristenbelasting lijkt daar haaks op te staan. Immers suggereert deze dat de inkomsten worden gebruikt ten behoeve van toeristische voorzieningen, die nu juist lijken te worden tegengegaan.

Daarbovenop heeft de gemeente Amsterdam in de afgelopen periode aanzienlijk meer toeristenbelasting ontvangen dan in de jaren daarvoor. Dit komt met name door de regeling die de gemeente Amsterdam met Airbnb heeft gesloten. De toeristenbelasting levert de gemeente Amsterdam ongeveer 160 miljoen euro extra aan inkomsten op.

De gemeente Amsterdam is niet concreet hoe zij de extra inkomsten gebruikt, maar geeft slechts in algemene bewoordingen aan dat deze worden gebruikt voor het schoonhouden van de stad en dat alle inwoners van Amsterdam dan van de extra inkomsten profiteren.

Juridisch lijkt een specifieke besteding aan toeristische voorzieningen niet afdwingbaar omdat de toeristenbelasting een algemene belasting is die een gemeente kan heffen zonder dat een verband wordt vereist met toeristische diensten. In de rechtspraak is dit al eens aan de orde gesteld bij het Gerechtshof Amsterdam, ECLI:NL:GHAMS:2002:AE2151, 08-03-2002 /01/00644.

Wel zou kunnen worden afgevraagd of de verhoging van de toeristenbelasting op andere grondslagen zou kunnen stranden. Zo zou bijvoorbeeld kunnen worden gewezen op het concurrentieverstorend effect tussen hotelondernemers in Amsterdam en die in omliggende gemeenten. Een snelle rekensom levert daarbij het volgende op. Een gemiddelde hotelovernachting in Amsterdam kost € 145,00. Iedere overnachting levert de gemeente Amsterdam dus gemiddeld € 10,00 aan toeristenbelasting op. Als dit bijvoorbeeld wordt vergeleken met buurgemeente Diemen dan valt al snel op dat aldaar een vast bedrag € 1,01 toeristenbelasting per overnachting (tarief 2018) in rekening wordt gebracht.

De gemeente Amsterdam is gemiddeld 1000% duurder dan Diemen. De bewuste toerist uit Diemen maakt overigens gebruik van dezelfde toeristische attracties en voorzieningen in Amsterdam. Diemen blinkt niet uit in toeristische attracties. Er valt af te vragen welke rechtvaardiging er is te vinden voor deze ongelijke behandeling van deze argeloze toerist. Verschillende gemeentelijke wetgevers die hun beleid niet goed op elkaar afstemmen? Uiteindelijk werkt dit verschil in de hoogte van de toeristenbelasting van (bijvoorbeeld) Diemen en Amsterdam ook nog eens concurrentieverstorend. De toerist ziet toch uiteindelijk alleen een all-in hotelkamer prijs, dus inclusief toeristenbelasting.